نیوزتل: سیاره عطارد که نزدیک ترین سیاره به خورشید است، بعد از غروب خورشید در آسمان عصر انتهای ماه آوریل ۲۰۲۲ خواهد درخشید. بااینکه تشخیص عطارد ممکنست سخت باشد، اما اواخر آوریل زمان بسیار خوبی است، چونکه تنها سیاره قابل مشاهده در آسمان عصرگاهی است.
به گزارش نیوزتل به نقل از ایسنا و به نقل از اسپیس، هنگامی که ماه آوریل شروع شد، آسمان عصرگاهی فاقد هرگونه سیاره درخشان بود و این داستان تقریباً در نیمه اول این ماه که دو روز پیش آنرا پشت سر گذاشتیم، برقرار بود. اما این مساله در نیمه دوم این ماه تغییر خواهدنمود.
اواخر ماه آوریل این سیاره که اغلب بعنوان دشوارترین سیاره در میان پنج سیاره درخشان منظومه شمسی و قابل مشاهده با چشم غیرمسلح شناخته می شود، اندکی بعد از غروب خورشید به آسانی در آسمان قابل مشاهده خواهد بود.
به این سیاره “سیاره پست” نیز می گویند، برای اینکه مدار آن از مدار زمین به خورشید نزدیک تر است. بدین سبب عطارد از نقطه نظر ما همیشه در جهت کلی خورشید به نظر می آید. از آنجا که عطارد نزدیک ترین سیاره به خورشید نیز هست، هیچ گاه در آسمان شب از دید ما چندان از مجاورت خورشید دور نمی گردد.
بنا بر این است که افراد نسبتا کمی در طول تاریخ به آن توجه کرده اند. حتی شایعه ای وجود دارد که یکی از بزرگ ترین ستاره شناسان تاریخ به نام “کوپرنیک” هیچ گاه آنرا از سرزمین خود در لهستان ندیده است. در صورتیکه این سیاره در بیشتر مواقع سال از دیدها پنهان است، چند بازه زمانی وجود دارد که در آنها دیدن عطارد تقریباً به هیچ تلاشی نیاز ندارد و ما حالا در شرف ورود به یکی از آنها هستیم. تنها کاری که لازم است بکنیم این است که بدانیم چه زمانی به کجا باید نگاه نماییم و برای دیدن عطارد باید یک افق باز و بدون مانع به سمت غرب-شمال غرب بیابیم.
رخ نمایی عطارد در آوریل ۲۰۲۲
در تاریخ دوم آوریل، عطارد در سمت دور خورشید از دید ما قرار داشت، بدین سبب از دید ما پنهان بود. اما دو رویداد وجود دارد که موجب می شوند این سیاره کوچک سنگی اواخر این ماه در معرض دید قرار گیرد.
ابتدا در تاریخ نهم آوریل، عطارد به نقطه صعودی خود رسید، نقطه ای که بنظر می رسد از صفحه مداری زمین در آسمان(به نام دایره البروج) عبور می کند و به سمت شمال حرکت می کند. این مزیت رصدی را برای رصدگران نیم کره شمالی فراهم می آورد.
سپس در تاریخ ۱۳ آوریل، عطارد به حضیض خود یعنی نزدیک ترین نقطه به خورشید رسید. در این قسمت از مدار آنست که عطارد سریع ترین حرکت را دارد و اکنون درحال دور شدن سریع از مجاورت خورشید است و تا اواخر آوریل از خورشید فاصله خواهد گرفت.
عطارد از دیشب حدود ۴۰ دقیقه بعد از غروب خورشید، بسیار نزدیک به افق غربی-شمال غربی قابل مشاهده می باشد و اگر آسمان در محل سکونت شما صاف باشد و هیچ مانع بلندی جلوی دید شما را نگرفته باشد، قادر به دیدن آن بعنوان یک ستاره بسیار درخشان که با رنگ نارنجی مایل به زرد می درخشد، خواهید بود.
عطارد اکنون با قدر ظاهری منفی ۱.۱ می درخشد، به این معنا که بعنوان دومین جرم درخشان در آسمان عصرگاهی دیده می شود و فقط ستاره شباهنگ(Sirius) که درخشنده ترین ستاره است، از آن درخشان تر است.
شباهنگ نام یک سامانه ستاره ای و درخشان ترین ستاره آسمان شب است. شباهنگ کمابیش از همه نقاط مسکونی زمین دیده می شود و در نیم کره شمالی بعنوان یک رأس از مثلث زمستانی شناخته می شود. شباهنگ با فاصله ۸.۶ سال نوری یکی از نزدیکترین ستاره ها به زمین است. جرم شباهنگ ۲.۴ برابر جرم خورشید و قدر ظاهری آن منفی ۱.۴۷ است.
پیوند خوشه پروین و ماه
طی دو هفته آتی، عطارد به آرامی درخشندگی خودرا از دست می دهد، اما با دور شدن تدریجی از مجاورت خورشید به آرامی ارتفاع می گیرد.
این سیاره در تاریخ ۲۹ آوریل به بیشترین کشیدگی شرقی می رسد که بزرگترین فاصله زاویه ای خود از شرق خورشید(۲۱ درجه) است. بعد از آن با قدر ظاهری ۰.۴ و حدود یک ساعت و ۵۰ دقیقه بعد از غروب خورشید می درخشد که بهترین رخ نمایی عطارد در سال ۲۰۲۲ است.
بهترین منظره احتمالاً ۵۰ دقیقه بعد از غروب خورشید خواهد بود که عطارد در زاویه ۱۰ درجه بالاتر از افق غربی-شمال غربی خواهد نشست.
“کشیدگی” در اخترشناسی، فاصله ظاهری سیارات درونی نسبت به خورشید از دید ناظر زمینی یا به عبارتی برابر با زاویه جدایی یک سیاره درونی که مدارش درون مدار زمین است با خورشید از ناظر زمینی بعنوان مرجع است.
اما در تاریخ ۲ مه، یک جرم آسمانی دیگر به صحنه خواهد آمد که ماه خواهد بود. در این تاریخ، ماه به شکل یک برش باریک از نور ظاهر می شود که تنها چهار درصد توسط خورشید روشن می شود. ماه در آن زمان در زاویه چهار درجه سمت چپ و بالای عطارد قرار خواهد گرفت. در همین حال، خوشه پروین فقط ۲.۵ درجه در سمت راست و پایین عطارد قرار خواهد گرفت و شما باید بتوانید هر سه را در میدان دید دوربین های دوچشمی استاندارد ببینید.
در کل، در گرگ و میش غروب روز ۲ مه، این رویاد می تواند یک تابلوی آسمانی دوست داشتنی بوجود آورد.
عطارد در ۱۶ آوریل در تلسکوپ ها، یک کره غول پیکر است که بیش از سه چهارم(۷۹ درصد) روشن شده است، بنا بر این است که بسیار درخشان به نظر می آید. اما تا ۲۵ آوریل، کمی کمتر از نیمه روشن بنظر می رسد و میزان روشنایی سطح آن توسط خورشید در ایام بعد کاهش پیدا می کند و در دوم مه به ۲۸ درصد، در چهارم مه به ۲۳ درصد و تا شش مه تنها به ۱۸ درصد می رسد.
در نتیجه، هنگامی که عطارد بعد از ۲۹ آوریل آغاز به برگشت به نزدیکی خورشید می کند، با سرعت نسبتاً سریعی از دید ما محو می شود.
در حقیقت تا تاریخ دوم مه، درخشندگی عطارد به قدر ظاهری ۰.۸ کاهش پیدا می کند که تنها یک ششم روشنایی روز ۱۶ آوریل است. قدر ظاهری عطارد تا تاریخ ششم مه تا ۱.۶ کاهش پیدا می کند و تلسکوپ ها آنرا بصورت یک هلال باریک نشان می دهند. به احتمال زیاد این آخرین تصویر ما از آن خواهد بود، برای اینکه در طول غروب های بعدی حدودا از دید ما پنهان می شود.
عطارد؛ سیاره ای گرم و سرد
در افسانه های روم باستان، عطارد پیام آور خدایان تیزپا بوده است، چونکه این سیاره نزدیک ترین سیاره به خورشید و سریع ترین سیاره منظومه شمسی است و بطور متوسط با سرعت ۴۷.۴ کیلومتر در ثانیه حرکت می کند و سفر سالانه خود به دور خورشید را تنها در ۸۷.۹۶ روز زمینی انجام می دهد.
جالب اینجاست که مدت زمانی که عطارد یک دفعه به دور خود می چرخد، ​​معادل با ۵۸.۶ روز زمینی است، بطوریکه تمام قسمت های سطح آن دوره هایی از گرمای شدید و سرمای شدید را تجربه می کند. بااینکه میانگین فاصله آن از خورشید تنها ۵۷.۹ میلیون کیلومتر است، اما تا حد زیادی بیشترین دامنه تغییر دما را تجربه می کند که شامل ۴۲۷ درجه سانتیگراد در سمت روز و منفی ۱۹۳ درجه سانتیگراد در سمت شب آنست.
هویت دوگانه عطارد
در دوران قبل از مسیحیت، این سیاره در حقیقت دو نام داشت، برای اینکه مردم در آن متوجه نشده بودند که این سیاره می تواند بطور متناوب در یک طرف خورشید و سپس در طرف دیگر آن ظاهر شود.
عطارد در هنگام عصر، “هرمس”(Hermes) نامیده می شد، اما هنگامی که در بامداد باردیگر ظاهر می شد به نام “آپولو”(Apollo) شناخته می شد.
گفته می شود که “فیثاغورث” در حدود قرن پنجم پیش از میلاد با اشاره به این که هر دوی این اجرام، یکی هستند، این راز را حل کرده است.

منبع: