به گزارش نیوزتل، یک پژوهشگر حکمرانی دیجیتال با هشدار نسبت به تنظیم گری هوش مصنوعی و تشکیل شورای جدید در این رابطه اظهار داشت: نمی توان از ابهامات و نکات قابل تأمل در فلسفه وجودی تشکیل این شورا چشم پوشی کرد.
رضا احمدی فشارکی در گفت و گو با خبرنگار مهر درباب فناوری هوش مصنوعی به عنوان یکی از با اهمیت ترین زمینه های علم و فناوری در جهان اظهار داشت: هرچه زمان می گذرد، بیش از پیش درباره ی فرصت ها و تهدیدات ناشی از فناوری هوش مصنوعی می شنویم و نقش آفرینی بیش از پیش هوش مصنوعی در زندگی بشریت سبب هوشیار شدن بیش از پیش دولت های سرتاسر جهان نسبت به فرصت ها و تهدیدات ناشی از این فنآوری گردیده است. وی ادامه داد: هرچند تأثیرات مثبت هوش مصنوعی بر آینده زندگی بشریت و صنایع مختلف بر کسی پوشیده نیست، اما تهدیدات ناشی از آن خصوصاً در عرصه های امنیتی سبب افزایش حساسیت کشورهای مختلف جهت قانونمندسازی و تنظیم گری هوش مصنوعی گردیده و در این راستا، می توان به صدور فرمان اجرائی کاخ سفید درباره ی هوش مصنوعی (Executive Order on AI) و تصویب پیش نویس اولیه قانون هوش مصنوعی اتحادیه اروپا (EU AI act) اشاره نمود. تنظیم گری هوش مصنوعی ابزار احتمالی قدرت نمایی کشورهای غربی پژوهشگر گروه حکمرانی دیجیتال اندیشکده حکمرانی شریف در ادامه با اشاره به این که تنظیم گری هوش مصنوعی، ابزار احتمالی قدرت نمایی کشورهای غربی است، اظهار داشت: تلاش کشورهای مختلف برای کسب داعیه رهبری تنظیم گری جهانی هوش مصنوعی در جهان، شاهدی بر اهمیت قابل توجه این فناوری پیشرفته برای حاکمیت های سرتاسر جهان است. وی ادامه داد: تلاش کشورهای غربی در امتداد تنظیم گری هوش مصنوعی همچون هم افزایی کشورهای اتحادیه اروپا خصوصاً در ذیل مثلث آلمان- فرانسه- ایتالیا، میزبانی نشست بین المللی ایمنی هوش مصنوعی توسط انگلیس به همراه صدور اعلامیه بلچلی در آخر آن در خصوص توافق ۲۸ کشور در امتداد تنظیم گری هوش مصنوعی و همین طور ملاقات بطورکامل هریس (معاون اول رییس جمهور آمریکا) با مدعوین برجسته نشست مذکور در سفارت آمریکا در لندن، شهودی بر اهیمت مضاعف این فناوری به عنوان یکی از ابزارهای احتمالی قدرت نمایی قدرت های جهان همچون کشورهای اروپایی، بریتانیا و آمریکاست. بگفته وی البته لازم است به نقش چین و پیشتازی سریع آن در هوش مصنوعی هم به عنوان یکی از عوامل افزایش نگرانی های کشورهای غربی درباره ی این فناوری اشاره نمود. احمدی همین طور بر لزوم توجه حاکمیت و دولت اصرار کرد و اضافه کرد: شاید فناوری هوش مصنوعی یکی از موضوعات روز و مهمی نباشد که کشور ما با آن دست وپنجه نرم می کند، اما بطور قطع فرصت های بسیار خوبی در افق پیش رو به ارمغان می آورد و در عین حال می تواند منتج به تهدیدات گوناگونی در حوزه های مختلف گردیده و در آینده برای کشور خطرآفرینی کند. پس در ذیل فرمایشات مقام معظم رهبری، بسترسازی و ایجاد زیرساخت های سخت افزاری و نرم افزاری فناوری های پیشرفته همچون هوش مصنوعی از اهیمت بسیار زیادی برخوردارست. پژوهشگر گروه حکمرانی دیجیتال اندیشکده حکمرانی شریف اظهار داشت: در همین راستا، اقدام دولت در توجه به این فناوری با تشکیل شورای ملی راهبری هوش مصنوعی تحسین برانگیز بوده و مضاف بر آن، تشکیل این شورا در ذیل معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری که ماهیتاً از نظر نهادی به عنوان یک نهاد حمایت کننده و تسهیلگر و نه یک نهاد تنظیم گر شناخته می گردد، جای تقدیر دارد. احمدی فشارکی با اشاره به نگاه نقادانه به تشکیل شورای ملی راهبری هوش مصنوعی اظهار داشت: البته نمی توان از ابهامات موجود و نکات قابل تأمل در فلسفه وجودی تشکیل این شورا چشم پوشی نمود همچون جایگاه قانونی می باشد که این سوال پیش می آید که آیا تشکیل شورای ملی راهبری هوش مصنوعی از نظر قانونی مغایر با دستور مقام معظم رهبری در خصوص انحلال شوراهای موازی با شورای عالی فضای مجازی بمنظور تحکیم جایگاه فراقوه ای، موقعیت محوری و کانونی شورای عالی نیست؟ آیا تأسیس شورای ملی راهبری هوش مصنوعی در تعارض با وظایف شورای عالی به عنوان نهاد فراقوه ای نبوده و علاوه بر تشدید تشتت نهادی در عرصه فناوری اطلاعات، به ادعای ناکارآمدی شورای عالی دامن نمی زند؟ نگاه توسعه ای دولت به فناوری هوش مصنوعی وی با اشاره به این که از دیگر نکات قابل تأمل در تشکیل شورای ملی راهبری هوش مصنوعی هدف تأسیس است اضافه کرد: اعطای ماموریت تشکیل شورا به معاونت علمی را می توان به فال نیک گرفته و بیان کننده نگاه توسعه ای دولت به فناوری پیشرفته هوش مصنوعی به عنوان هدف اصلی تشکیل این شورا قلمداد نمود. اما بنظر می رسد هدف اصلی و اول دولت از تشکیل این شورا، متمرکزسازی و ایجاد یک بستر واحد برای همفکری درباره ی هوش مصنوعی بوده و چه بسا تأسیس شورا درباره ی هوش مصنوعی گرچه سبب جلوگیری از موازی کاری های احتمالی می گردد، لیکن احیانا راهبرد مؤثری جهت ایجاد زمینه های لازم برای توسعه داخلی این فناوری نخواهد بود. احمدی فشارکی اشاره کرد: اگر هدف دولت از تشکیل این شورا تمرکز بر توسعه فناوری در داخل کشور است، چرا این امر را بوسیله تأسیس نهاد دیگری در ذیل ساختار فعلی معاونت علمی پیگیری ننموده است؟ بطور کلی، ساختارهای شورایی عملاً منجر به تعلل در تصمیم گیری، افزایش مطالبات بخشی، هم افزایی و تشدید رویکرد های تضییقی دستگاه های مختلف می گردد و در نهایت به غلبه رویکرد های تنظیم گرانه و حتی امنیتی می انجامد. پس تأسیس این نهاد در ذیل ساختار شورایی می تواند بیان کننده نگاه تنظیم گری و نه نگاه توسعه تکنولوژیکی دولت به فناوری هوش مصنوعی باشد. وی به ترکیب اعضای شورا اشاره نمود و اظهار داشت: علاوه بر تأثیر ساختار شورایی در راستای دهی سازمان ها به امر تنظیم گری، حضور نهادهای نظامی در ترکیب اعضای این شورا می تواند به این گزاره دامن بزند که دولت به فناوری هوش مصنوعی بیشتر به عنوان یک موضوع خطرآفرین و امنیتی نگاه کرده و در مقایسه با نگاه توسعه تکنولوژیکی به هوش مصنوعی، تمرکز بیشتری در بحث تنظیم گری هوش مصنوعی دارد. چند سفارش به معاونت علمی احمدی فشارکی در ادامه اظهار داشت: سفارش می گردد معاونت علمی از تجارب قبلی ساختارهای شورایی در کشور عبرت گرفته و ضمن همگرایی و هماهنگی در قالب شورا، با دقت و وسواس فراوان، در امتداد جهت گیری توسعه ای شورای ملی راهبری هوش مصنوعی گام بردارد. همین طور ضروری ست معاونت علمی، نگاهی شبیه به سایر بخش های ستادی فعال در معاونت علمی برای این شورا تعریف کرده و از حرکت شورا به سمت ساختارهایی همچون شورای عالی فضای مجازی و یا دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی اجتناب کند. وی افزود: تجارب کشورهای مختلف در بحث توسعه صنعتی نشان میدهد که رفتار هر دولت در قبال فناوری های نوظهور و صنایع نوپا، نه فقط در ایران بلکه در سرتاسر جهان، نقش مهمی در رشد مستمر یا شکست توسعه آن فناوری در آن کشور داشته و پس حساسیت مضاعف نسبت به سیاست گذاری حوزه هایی همچون هوش مصنوعی اهمیت بسیار زیادی دارد. در چنین مواقعی نقش تسهیلگری دولت نمود بیشتری پیدا کرده و سیاست گذاری غلط همچون تشدید تنظیم گری های داخلی می تواند به مثابه ترمزی برای فعالین فناوری هوش مصنوعی باشد. احمدی فشارکی همین طور اظهار داشت: باتوجه به عدم ورود گسترده و نظام مند دولت به فناوری هوش مصنوعی در سالهای اخیر خصوصاً از نظر فنی، در وهله اول، دولت باید در امتداد رشد و توسعه این فناوری گام برداشته و جهت تحقق این امر، لزوم توجه به سرمایه گذاری مضاعف در تحقیق و توسعه حوزه هوش مصنوعی و همین طور ترویج همکاری بین دولت، صنعت و دانشگاه ها اهمیت به سزایی دارد. همین طور دولت باید در امتداد تسهیلگری فعالیت در حوزه هوش مصنوعی، از تنظیم گری های بیهوده در این زمینه خودداری نماید؛ چونکه تنظیم گری هوش مصنوعی به سبب نوپا بودن این فناوری در ایران، بطور قطع به یکی از عوامل جلوگیری از رشد این فناوری در کشور تبدیل خواهد شد. ضرورت ایجاد دیپلماسی فعال در هوش مصنوعی او در آخر اظهار داشت: همین طور باتوجه به خطرات و تهدیدات ناشی از فناوری هوش مصنوعی برای کشورهای جهان خصوصاً برای کشورهایی همچون ایران، نقش دیپلماسی فعال در این مورد بسیار پررنگ گشته و لازم است در امتداد کمک به راهکارهای جهانی جهت حل چالش های پیش روی تنظیم گری هوش مصنوعی، با حضور و گفت و گو در مجامع بین المللی نقش آفرینی کرده و بمنظور شکل دهی همکاریهای مثمر ثمر خصوصاً در تعامل با کشورهایی با ارزش های مشترک، قدمهای بسیار مؤثری در عرصه تنظیم گری هوش مصنوعی و توسعه و اجرای هماهنگ مقررات در رابطه با آن برداریم.