به گزارش نیوزتل محققان دانشگاه کلرادو بولدر(UCB) یک روش جدید برای مطالعه و بررسی استخوان های باستانی کشف کرده اند که میزان کلاژن در استخوان را بدون صدمه رسانی به آن اندازه می گیرد.
به گزارش نیوزتل به نقل از ایسنا و به نقل از گیزمگ، انسان شناسان دانشگاه کلرادو بولدر روش جدیدی را برای انجام آزمایش های مهم بر روی استخوان های باستانی بدون صدمه رسانی و از بین بردن آنها کشف کرده اند. این گروه با استفاده از طیف سنج مادون قرمز نزدیک قابل حمل راهی برای اندازه گیری میزان کلاژن استخوان های قدیمی بدون احتیاج به قرار دادن آنها در نمونه گیرهای مخرب یا آزمایش های شیمیایی پیدا کرده است.
این یک امر عادی در دیرینه شناسی است که حفاری یا آزمایش ها معمولا مخرب هستند و اغلب کاوش و حفر مناطق باستانی سبب تخریب بعضی از آن چیزهایی می شود که در آنجاست.
بنا بر این است که باستان شناسان ترجیح می دهند حفاری نکنند، مگر اینکه دلیل قانع کننده ای وجود داشته باشد و می کوشند در صورت وجود احتمال تخریب، بقیه را برای نسل های آینده دست نخورده بگذارند.
همین مساله در آزمایشگاه هم صادق است. ابزار علمی ایده آل یعنی مثلا دستگاهی که دور یک شیء باستانی بچرخانی و با اسکن کردن آن همه اطلاعات آنرا بدون صدمه زدن به نمونه در اختیار قرار دهد، وجود ندارد و متأسفانه خیلی از آزمایشات آزمایشگاهی برای شناسایی یک شیء باستانی احتیاج به نمونه برداری هایی دارند که باعث صدمه و حتی نابودی آن می شوند.
این مساله در خیلی از زمینه های دیگر مشکلی ایجاد نمی کند، اما مواردی مانند نمونه استخوانی اگر منحصر به فرد نباشند، بسیار نادر هستند.
در مورد استخوان آنچه باید به دقت اندازه گرفته شود میزان کلاژن موجود در آن است که احتیاج به نمونه برداری از استخوان دارد.
کلاژن جزء مهمی از استخوان و تلفیقی از پروتئین های مختلف است که بعنوان ماتریس ساختاری برای رشد استخوان ها عمل می کند و بافت سخت و در عین حال کمی قابل انعطاف استخوان را فراهم می آورد.
استخوان ها برای باستان شناسان و انسان شناسان هم گنجینه ای از اطلاعات مربوط به زمان درگذشت یک شخص یا حیوان، وضعیت سلامتی آن، آنچه می خورده و خیلی از اطلاعات دیگر است.

کلاژن در استخوان زنده حدود ۳۰ درصد است، اما به مرور زمان فاسد می شود تا اینکه بعد از چند قرن تنها اثری از آن باقی می ماند. این بدان مفهوم است که استخراج کلاژن از استخوان های باستانی اغلب به مفهوم نابودی نمونه است.
گروه دانشگاه کلرادو بولدر برای جلوگیری از این امر از طیف سنج نزدیک به مادون قرمز بعنوان راهی برای تشخیص نشانه های نوری مشخص پروتئین های کلاژن بهره برد.
به قول “مت اسپونهایمر” استاد انسان شناسی این دانشگاه، این طیف سنج به طرز شگفت آوری خوب کار کرد و طی چند ثانیه نه تنها وجود کلاژن را نشان داد، بلکه مقدار آنرا هم تخمین زد.
محققان به منظور کالیبراسیون این طیف سنج، آنرا بر روی بیشتر از ۵۰ نمونه از استخوان های باستانی در سنین ۵۰۰ تا ۴۵۰۰۰ سال امتحان کرد و تقریباً در همه آزمایشات موفق عمل کرد.
از آنجائیکه این طیف سنج به اندازه یک کیف دستی است، می تواند قابل حمل باشد و در میدان های دیرینه شناسی آزمایش شود.
امید این است که روزی این تکنیک به تشخیص DNA استخوان های باستانی هم کمک نماید.
این تحقیق در مجله Scientific Reports انتشار یافته است.