به گزارش نیوزتل مریخ یک سیاره عظیم و عجیب و دارای آتشفشان های بزرگ، دره های عمیق و دهانه هایی است که امکان دارد میزبان حیات باشند و تمامی این ها مریخ را به یک مکان اعجاب انگیز برای گردشگران آینده تبدیل نموده است.
به گزارش نیوزتل به نقل از ایسنا، دانشمندان تابحال چند مریخ نورد جهت بررسی این سیاره هیجان انگیز توسعه داده اند که طی این خبر به فعالیت این مریخ نوردها پرداخته ایم.

مدارگرد شناسایی مریخ

مدارگرد شناسایی مریخ(MRO – Mars Reconnaissance Orbiter) یک فضاپیمای چندمنظوره ناسا است که برای شناسایی و اکتشاف مریخ از روی مدار، طراحی شده است. مدارگرد شناسایی مریخ شامل یک دسته از ابزارهای علمی از قبیل دوربین ها، طیف سنج ها و رادار هستند که برای کاوش
زمین چهرها، چینه شناسی، کانی ها و یخ مریخ هستند که این ها راه را برای فضاپیماهای آینده با نشان دادن چگونگی وضع هوای روزانه و سطوح، عوامل بالقوه سطوح فرود و میزبانی ارتباطات جدید از راه دور باز می کنند. سامانه ارتباط از راه دور مدارگرد شناسایی مریخ از همه مأموریت های
میان سیاره ای پیشین اطلاعات بیشتری را به زمین فرستاده است و این مدارگرد بیشترین توانایی ایستگاه بازپخش ماهواره ای را برای مأموریت های آینده خواهد داشت. به تازگی دانشمندان تصاویر متحرک شگفت انگیزی از سطح سیاره سرخ ایجاد و منتشر نموده اند. دانشمندان از داده های “مدارگرد
شناسایی مریخ”(Mars Reconnaissance Orbiter) ناسا برای ایجاد تصاویر متحرک از تپه های ماسه ای در مریخ استفاده کردند. پژوهشگران امیدوارند تا توسط این تصاویر بتوانند درک خویش را از شرایط مریخ و چگونگی حرکت تپه ها در مناطق مختلف مریخ بالا برند. آنها دریافتند که
بیشترین ریزش تپه های ماسه ای در منطقه قطب شمالی مریخ مشاهده می شود و در آنجا به سبب وزش باد، تپه ها بسیار حرکت می کنند. این تپه ها در اطراف دهانه های برخوردی مانند “هلاس”(Hellas) و “ایسیدیس پلانیتیا”(Isidis Planitia) قرار دارند. دهانه برخوردی در ستاره شناسی به
فرورفتگی، حفره یا گودالی در خاک اجرام آسمانی که در اثر برخورد شهاب سنگ پدید آمده باشد، گفته می شود. مدارگرد شناسایی مریخ به دانشمندان کمک شایانی در جمع آوری این داده ها کرد. به قول دانشمندان فرارهای فصلی(یخبندان CO۲ / H۲O) و یخ های زمینی در عرض های بالاتر نقش
مهمی در تحرک ماسه ها ایفا می کنند.

مریخ نورد “فرصت”

سال قبل مریخ نورد “فرصت”(Opportunity) بعد از ۱۵ سال فعالیت برای همیشه به خواب رفت. علت این عدم فعالیت مجدد هم بروز یک طوفان شن شدید در مریخ اعلام گردید.
این کاوشگر پیش از خاموش شدن، طی ۲۹ روز از فعالیت خود تصاویر مجزایی از مریخ منتشر نمود که ناسا آنها را در چارچوب تصاویر پانوراما منتشر نمود. مریخ نورد “فرصت” از زمان خاموش شدن خود، در دره “Perseverance” در مریخ آرام گرفته است. ناسا به تازگی تصاویری از مریخ منتشر کرد
که آخرین محل استقرار مریخ نورد “فرصت”(Opportunity) را نشان داده است. در این تصاویر پانوراما، تصاویری از سه فیلتر دوربینی مختلف ترکیب شده است.

“جان کالاس”(John Callas) مدیر پروژه “فرصت” از آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا(JPL) اظهار کرد، این پانورامای نهایی مظهر چیزی است که سبب شده کاوشگر فرصت برای ما یک مأموریت بزرگ و چشم گیر اکتشافی باشد.
در سمت راست مرکز تصویر شاهد دهانه “Endeavour” در سطح سیاره سرخ هستیم. سمت چپ آن هم کاوشگر آغاز به طی مسیری کرده که دانشمندان قصد بررسی خصوصیت های مریخ شناسی آنرا داشتند. ناسا در توضیح مأموریت کاوشگر “فرصت” اظهار نمود: ما انتظار نداشتیم که این
کاوشگر ۱۵ سال دوام بیاورد ولی این زمان به ما کمک کرد که راجع به خصوصیت های محیطی مریخ اطلاعات مفیدتر و بیشتری کسب نماییم و در آینده فعالیتهای رباتیک بیشتری را در سطح سیاره مریخ انجام دهیم. بعد از ۸ ماه تلاش و ارسال بیشتر از هزار دستور به کاوشگر به منظور برقراری
ارتباط با کاوشگر فرصت، ناسا در نهایت در تاریخ ۱۳ فوریه ۲۰۱۹ میلادی این مأموریت را تمام شده اعلام نمود.

مریخ نورد “کنجکاوی”

مریخ نورد “کنجکاوی” پیچیده ترین کاوشگری است که سازمان فضایی آمریکا، ناسا، به سیاره سرخ(مریخ) فرستاده است. این خودروی شش چرخه ۲٫۹ متر طول و ارتفاعی به اندازه قد یک انسان معمولی و ۸۹۹ کیلوگرم وزن دارد و می تواند بر روی سطح سیاره حرکت نماید و از موانعی تا ارتفاع ۷۵ سانتی متر بالا رود و دارای یک باتری پلوتونیوم است که به آن اجازه می دهد تا بیشتر از ۱۰ سال به حرکت ادامه دهد که برای بازدید از کل کفِ گودال گیل و حتی صعود به قله کوه شارپ در مریخ زمانی کافی است. این وسیله که مجهز به انواع تجهیزات علمی است، می تواند از خاک نمونه برداری و سنگ ها را سوراخ کند. یک بازوی رباتیک، نمونه ها را برای آنالیز ترکیب شیمیایی به آزمایشگاه درون وسیله منتقل می کند. این مریخ نورد که هم اکنون در مأموریت به سر می برد، هنگام حرکت در مریخ و ارسال داده های جدید در مورد محیط مریخ و تغییرات آن به مرور زمان، نمونه هایی را از هر لایه جمع آوری می کند. شاید کنجکاوی در مأموریت های آینده خود بتواند لایه های بیشتری را برای ارزیابی ساختار صخره های مریخ مورد بررسی قرار دهد. این مأموریت ها می توانند از اسرار بیشتری در مورد مریخ میلیون ها سال پیش پرده بردارند.
به تازگی این مریخ نورد به دانشمندان در کشف مولکول های آلی در مریخ کمک کرده است. به نظر می آید کشف اخیر طبقات مختلف ماده آلی در رسوبات مریخ توسط مریخ نورد “کنجکاوی”(Curiosity) نشان داده است که ترکیبات آلی به شدت در مریخ وجود دارد. یک گروه جالب توجه از ترکیبات آلی شناسایی شده “تیوفن ها” بودند که به صورت معمول در زمین در کروژن(مخلوطی از ترکیبات شیمیایی آلی)، زغال سنگ و نفت خام و همینطور در استروماتولیت ها و میکرو فسیل ها روی زمین یافت می شود. دانشمندان حضور تیوفن ها در سیاره سرخ را بررسی کردند. این مطالعه نشان داده است که یک فرایند بیولوژیکی که به احتمال زیاد شامل باکتری ها است، امکان دارد نقش مهمی در ایجاد چنین ترکیبات آلی در خاک مریخ نقش داشته باشد.
بنابر گفته محققان تیوفن ها می توانند از راه کاهش سولفات ترموشیمیایی ساخته شده باشند که طی این فرآیند مجموعه ای از ترکیبات تا ۲۴۸ درجه فارنهایت (۱۲۰ درجه سانتیگراد) یا بیشتر گرم می شوند. در سناریوی بیولوژیکی، باکتری ها که امکان دارد بیشتر از سه میلیارد سال پیش هنگامی که مریخ گرم تر و مرطوب تر بود، وجود داشته باشند، می توانستند روند کاهش سولفات را که منجر به ساخت تیوفن ها می شود، تسهیل کرده باشند. مریخ نورد کنجکاوی در کشف این مولکول ها نقش بسیار مهمی دارد.

مریخ نورد “اگزومارس”

مریخ نورد اگزومارس(ExoMars rover) مریخ نورد رباتیک برنامه ریزی شده مریخ، به رهبری آژانس فضایی اروپا است. بنابر برنامه ریزی ها، آژانس فضایی اروپا می خواهد مریخ نورد خود به نام مریخ نورد “اگزومارس روزالیند فرانکلین” را در ۲۵ ژوئیه پرتاب کند. بعد از فرود موفق آمیز، مریخ نورد با بهره گیری از انرژی خورشیدی یک مأموریت ۶ ماهه را برای جستجوی نشانه های احتمالی وجود زندگی در گذشته یا حال در مریخ آغاز می کند.
انتظار می رود با پرتاب مریخ نورد اگزومارس که مقرر است در ژوئیه سال ۲۰۲۰ پرتاب شود، اطلاعات بیشتری درباره کشف مولکول های آلی مریخ دسترس دانشمندان قرار بگیرد؛ چونکه این مریخ نورد مجهز به یک طیف سنج جرمی به نام “موما”(MOMA ) است که از یک روش تحلیلی خیلی خوب استفاده می نماید و امکان جمع آوری مولکول های بزرگ تر را فراهم می آورد. دانشمندان اظهار کرده اند می توانند از داده های جمع آوری شده توسط مریخ نورد اگزومارس جهت بررسی ایزوتوپ های کربن و گوگرد استفاده کنند.

مارس ۲۰۲۰

ناسا، نام پیشنهادی یک دانش آموز را برای مریخ نورد خود که تابحال “مارس ۲۰۲۰” نام داشت، برگزید. سرانجام برای مریخ نورد ناسا معروف به “مارس ۲۰۲۰”(Mars ۲۰۲۰)، نامی انتخاب گردید. این مریخ نورد، “استقامت”(Perseverance) نام گرفت. “استقامت”، نامی است که یک دانش آموز مقطع
متوسطه اهل ویرجینای غربی برای این مریخ نورد برگزیده و موفق شده بیشتر از ۲۸ هزار نام پیشنهادی را در یک رقابت عمومی شکست دهد. ناسا کاوشگر مارس ۲۰۲۰ یا همان مریخ نورد “استقامت” خویش را برای انجام آخرین مراحل آماده سازی به فلوریدا منتقل کرده است و بعد از انجام
این عملیات احیانا این کاوشگر برای پرتاب به سمت سیاره سرخ آماده خواهد بود. پرتاب مریخ نورد “استقامت”، برای ژوئیه سال ۲۰۲۰ برنامه ریزی شده و برپایه برنامه ریزی ها باید در فوریه سال ۲۰۲۱ به مریخ برسد. این مریخ نورد، مجموعه ای از تجهیزات علمی مانند رادار زمین نفوذ،
طیف سنج جهت بررسی ترکیبات خاک و چندین دوربین برای ثبت تصاویر پانوراما و کلوزآپ از سطح مریخ را با خود حمل می کند. استقامت، یک بالگرد کوچک و ابزاری برای تولید اکسیژن از دی اکسید کربن هم به همراه خواهد داشت. همه این تجهیزات به این علت طراحی شده اند که اکتشافات
آینده هم توسط ربات و هم توسط انسان، ساده تر و کارآمدتر صورت بگیرد. این مأموریت، دو هدف دارد. اولین هدف، بررسی های علمی برای درک محیط مریخ در گذشته و حال و همینطور قابل سکونت بودن آن است. دلیل دوم هم جمع آوری نمونه هایی از خاک مریخ برای آوردن به زمین
است. مأموریت دیگری که برای سال ۲۰۲۶ برنامه ریزی می شود، مقرر است لوله های آزمایشی جمع آوری شده توسط مریخ نورد “استقامت” را به زمین بازگرداند تا مورد بررسی جامع تر قرار بگیرند.

مریخ نورد “اسپیریت”

مریخ نورد “اسپیریت” در ۱۰ ژوئن ۲۰۰۳ به فضا پرتاب شد و مأموریت “مریخ نورد اکتشاف” را شروع کرد. “اسپیریت”(Spirit) که با نام “مریخ نورد اکتشاف – ای”(MER-A) یا (MER-۲) هم شناخته می شود، یک مریخ نورد رباتیک بود که از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۰ روی مریخ فعالیت داشت.
این مریخ نورد، در ۱۰ ژوئن ۲۰۰۳ با موشک “دلتا ۲”(Delta II) به فضا پرتاب شد و در ۴ ژانویه ۲۰۰۴ با موفقیت روی مریخ فرود آمد. سه هفته بعد، مریخ نورد “آپورچونیتی”(Opportunity) هم روی طرف دیگر این سیاره نشست. این دو مریخ نورد در واقع، دو وسیله کاملا مشابه بودند که گرچه برای
انجام مأموریت های اکتشافی سه ماهه بر روی مریخ طراحی شده بودند اما در عمل به مدت چندین سال دوام آوردند. اسپیریت در تاریخ ۳ ژانویه ۲۰۰۴ در منطقه دهانه “گوسو”(Gusev) در مریخ به سلامت فرود آمد اما در هفدهمین روز، مشکل نرم افزاری سبب مختل شدن کار کامپیوتر
اسپیریت شد و در نهایت، تیم کارشناسان با حذف برخی از فایل ها موفق شدند در سی و سومین روز کاری، وضعیت نرم افزاری را اصلاح و آنرا به حالت اصلی بازگردانند.
در روز شصت و پنجم، اسپیریت پس از طی مسافت ۳۷۰ متر بر روی سطح مریخ، به دهانه “بونویل”(Bonneville) رسید. کارشناسان با بررسی تصاویر این دهانه دریافتند که فرستادن مریخ نورد به درون آن ضرورتی ندارد چونکه هدف مشخصی در آن دیده نمی شد؛ ازاین رو اسپیریت به طرف تپه های
معروف به تپه های “کلمبیا”(که به یاد هفت نفر سرنشین شاتل فضایی کلمبیا که در حادثه انفجار این شاتل جان باختند، نام گذاری شده بود) حرکت کرد. اسپیریت در روز صد و پنجم کاری، به دهانه “میسولا”(Missoula) رسید اما کاوش در این دهانه هم به خاطر وجود سنگ های قدیمی، لغو شد و
اسپیریت به مسیر خود به سمت تپه های کلمبیا ادامه داد. چهار روز بعد، اسپیریت به تپه های کلمبیا رسید و به مدت ۲۳ روز، به بررسی سنگ هایی در گودال “هانک”(Hank) پرداخت. در این گودال، اسپیریت با استفاده از طیف سنج اشعه ایکس، سنگی به نام “دیگ طلا” (Pot of Gold) را مورد
بررسی قرار داد و مشخص کرد که سنگ حاوی هماتیت است. یکی از بزرگترین اکتشافات مریخ نورد اسیپریت، کشف شواهدی از وجود چشمه های معدنی در این ناحیه بود. مریخ نورد اسپیریت، در سال ۲۰۱۰ به سبب قرار گرفتن در چهارمین زمستان سرد مریخ و عدم جهت گیری مناسب صفحات
خورشیدی، توان الکتریکی خویش را از دست داد و از کار افتاد.