نیوزتل: بهترین خبر در مورد آن دسته از واکسن های کووید-۱۹ که از فناوری ˮآران ای پیام رسانˮ(mRNA) بهره می برند، این است که این روش می تواند خیلی از بیماری های دیگر را هم مغلوب کند.
به گزارش نیوزتل به نقل از ایسنا و به نقل از بلومبرگ، می گویند تاریک ترین لحظه شب درست پیش از طلوع آفتاب است و الان می توان اظهار داشت که ما در دوران بحران انتشار کرونا در تاریک ترین نقطه قرار داریم، چون که سویه های جهش یافته و واگیردارتر ویروس کرونا که از انگلیس و آفریقای جنوبی نشات گرفته اند، همه گیری این بیماری را شدت بخشیده اند که وضعیت را پیش از شروع واکسیناسیون جمعی بدتر کرده اند. امروز هم که خبر از شناسایی یک سویه جدید در ژاپن نگرانی ها را بیشتر از پیش کرده است.
اما با نگاهی به بعضی از واکسن های جدید ساخته شده برای مقابله با بیماری کووید-۱۹ می توان به طلوع قریب الوقوع آفتاب امیدوار بود. این واکسن ها که از تکنولوژی جدید mRNA بهره می برند، نه تنها نخستین بارقه های امید را برای ماههای آینده زنده کرده اند، بلکه با امکان جلوگیری از مبتلا شدن به بیماری های دیگر همچون انواع سرطان، نور امید را برای سال ها و دهه های آینده برای ما به ارمغان آورده اند.
محققان می گویند، به نظر می آید می توان از همان اسلحه هایی که برای شکست کووید-۱۹ استفاده خواهیم کرد، برای بیماری های دیگر همچون سرطان که سالانه ۱۰ میلیون نفر را در جهان به کام مرگ می کشد، بهره برد.
امیدوارکننده ترین واکسن های کووید-۱۹ از نوکلئیک اسیدهایی به نام آران ای پیام رسان یا mRNA استفاده می نمایند. واکسن شرکت آلمانی BioNTech و شریک آمریکایی آن Pfizer با استفاده از همین روش تهیه شده است. همینطور واکسن شرکت آمریکایی Moderna از فناوری MRNA استفاده می نماید. ضمن اینکه واکسن دیگری از سوی شرکت آلمانی CureVac در راهست که آن هم مبتنی بر همین فناوری است.
واکسن های معمولی حاوی ویروس های غیرفعال یا ضعیفی هستند که اگر به بدن تزریق شوند، پاسخ و واکنش ایمنی را تحریک می کنند که بعداً می تواند از بدن در مقابل پاتوژن زنده محافظت کند. اما روند ساخت چنین واکسن هایی به مواد شیمیایی مختلف و کشت سلولی نیاز دارد که زمان بر است و همینطور احتمال آلودگی به بیماری در افراد وجود دارد.
واکسن های mRNA این مشکلات را ندارند. آنها به بدن دستور می دهند پروتئین های مهاجم ایجاد نماید. در مورد واکسن کرونا، پروتئین هایی تولید می شوند که دور RNA ویروس کرونا می پیچند. سپس سیستم ایمنی بدن این آنتی ژن ها را در خود جای می دهد و برای روزی تمرین می کند که پروتئین های مشابه با ویروس کرونا نمایان شوند.
یک مزیت بزرگتر هم در روش mRNA نهفته است. این روش می تواند به سلول های ما بگوید که هر پروتئین مورد نظر را بسازند که علاوه بر کووید-۱۹ شامل آنتی ژن های خیلی از بیماری های دیگر است.
mRNA در عملکرد روزمره خود از “خویشاوند مولکولی” خود یعنی دی ان ای موجود در هسته سلول ما دستورالعمل می گیرد. بخش هایی از ژنوم کپی می شوند که mRNA آنها را به سیتوپلاسم منتقل می کند، جایی که کارخانه های کوچک سلولی به نام ریبوزوم از این اطلاعات برای تولید پروتئین استفاده می نمایند.
شرکتهای “بیونتک” و “مدرنا” در این فرایند میانبر بوجود آورده اند، چون که مرحله پر شدن هسته با دی ان ای را دور زده اند. در عوض، آنها ابتدا می فهمند که چه پروتئینی می خواهند. بعنوان مثال، یک سنبله روی بدنه ویروس، سپس آنها توالی اسیدهای آمینه سازنده این پروتئین را بررسی می کنند. آنها همه این رهنمودهای دقیق را از mRNA می گیرند.
این روند می تواند نسبتاً سریع باشد، بنابراین ساخت واکسن ها کمتر از یک سال طول کشیده است که پیش از این سرعت غیر قابل تصوری بود. این روش از نظر ژنتیکی هم ایمن است، چون که mRNA نمی تواند به هسته برگردد و به صورت تصادفی ژن ها را در دی ان ای ما قرار دهد.
محققان از دهه ۱۹۷۰ به این نتیجه رسیده اند که می توان از این روش برای مبارزه با انواع بیماری ها استفاده نمود. اما طبق معمول در دنیای علم، برای رفع همه مشکلاتی که بر سر راه وجود دارد به مقدار زیادی پول، زمان و صبر نیاز است. البته این روش بعد از یک دهه پیگیری با اشتیاق، در دهه ۱۹۹۰ حدودا کنار گذاشته شد. مانع اصلی این بود که تزریق mRNA به حیوانات اغلب سبب ایجاد التهابات کشنده می شد.
“کاتالین کاریکو” بانوی دانشمند مجارستانی که در دهه ۱۹۸۰ به آمریکا مهاجرت کرد، قهرمانانه تمام حرفه خویش را فارغ از فراز و نشیب هایش به mRNA اختصاص داد. وی در دهه ۱۹۹۰ بودجه مطالعاتی خویش را از دست داد، تنزل مقام پیدا کرد، حقوقش قطع شد و مصائب دیگری را هم متحمل شد. اما او بی خیال نشد و در حالیکه خودش هم با سرطان مبارزه می کرد به موفقیت مهمی در این حوزه دست یافت.
وی و همکارش در دهه ۲۰۰۰ دریافتند که با تعویض “یوریدین” که ​​یکی از بخش های mRNA است می توان از ایجاد التهاب جلوگیری کرد و موش ها بعد از این کشف زنده ماندند.
مطالعه وی توسط “دریک روسی” دانشمند دانشگاه “استنفورد” که بعدها شرکت “مدرنا” را تاسیس کرد، خوانده شد. این مطالعه همینطور مورد توجه “اوغور شاهین” و “اوزلم تورسی” دو متخصص سرطان که زن و شوهر و بنیان گذاران شرکت “بیون تک” هستند، قرار گرفت. آنها به فناوری “کاریکو” مجوز دادند و او را استخدام کردند. آنها از همان ابتدا بیشتر علاقمند به درمان سرطان بودند، اما پاندمی کرونا باعث شد ابتدا و به شکل اضطراری آنرا برای ساخت واکسن کووید-۱۹ به کار بگیرند.
سلاح های امروزی ضد سرطان روزی بدوی به نظر می رسیدند. قبلا برای از بین بردن یک تومور بدخیم سرطانی از اشعه یا مواد شیمیایی برای فشرده کردن آن استفاده می شد که به خیلی از بافت های دیگر بدن صدمه می رساند.
“شاهین” و “تورسی” دریافتند که روش بهتر برای مبارزه با سرطان، درمان هر تومور به شکل ژنتیکی منحصر به فرد و آموزش سیستم ایمنی بدن بیماران در مقابل این دشمن خاص است. کاری که توسط mRNA انجام می شود. آنتی ژن را پیدا می کنید، اثر انگشت آنرا می گیرید، دستورالعمل های سلولی را برای هدف قرار دادن مقصر مهندسی معکوس می کنید و اجازه می دهید بدن بقیه کارها را انجام دهد.
اگر نگاهی به آزمایشگاه های شرکتهای “مدرنا” و “بیونتک” بیاندازیم، می بینیم که آزمایشات آنها شامل آزمایشات دارویی برای درمان سرطان های پستان، پروستات، پوست، لوزالمعده، مغز، ریه و سایر بافت ها و همینطور واکسن هایی ضد همه چیز از آنفلوانزا گرفته تا زیکا و هاری است که چشم انداز خوبی برای این تکنولوژی جدید به نظر می آید.
مسلماً پیشرفت این فناوری کند بوده است. بخشی از توضیحاتی که “شاهین” و “تورسی” عرضه می دهند این است که سرمایه گذاران در این بخش باید سرمایه زیادی اختصاص دهند و سپس بیشتر از یک دهه منتظر بمانند تا ابتدا آزمایشات نتیجه بخش شود و سپس برای تأییدیه های نظارتی اقدام گردد.
در گذشته تعداد کمی از افراد دارای چنین روحیه ای بودند، اما حالا بحران انتشار کرونا شرایط را تغییر داده و تمام این فرآیندها را تسریع کرده است. این بیماری همه گیر منجر به ساخت نخستین واکسن mRNA و اثبات قطعی مفهوم آن شده است.
هم اکنون در مورد اختصاص جایزه نوبل به “کاریکو” صحبت هایی مطرح گردیده است. از این پس فناوری mRNA برای دریافت بودجه، توجه و اشتیاق از سوی سرمایه گذاران، قانونگذاران و سیاست گذاران مشکلی نخواهد داشت. این بدان معنا نیست که همه چیز تمام شده است، بلکه در این دوران تاریکی می توان بارقه امید را دید.

منبع: نیوزتل