به گزارش نیوزتل یک مطالعه جدید نشان داده است که مبتلا شدن به دیابت نوع ۲ سرعت پیری مغز و زوال شناختی را تسریع می کند.
به گزارش نیوزتل به نقل از ایسنا و به نقل از نیو اطلس، مطالعه جدیدی که در مجله eLife انتشار یافته است، با مقایسه افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ و افراد بدون دیابت نشان داده است که این بیماری به صورت قابل توجهی پیری مغز را تسریع می کند.
محققان می گویند در حالیکه الگوی تخریب عصبی حاصل از مبتلا شدن به دیابت نوع ۲ مشابه با روند پیری طبیعی مغز است، در افرادی که به این بیماری عموما قابل پیشگیری مبتلا هستند، این روند حدود ۲۶ درصد سریع تر پیشرفت می کند.
محققان در این مطالعه برای نخستین بار در نوع خود از مجموعه داده ای از زیست بانک(Biobank) بریتانیا بخصوص داده های ساختار مغز و عملکرد ۲۰ هزار نفر در سنین ۵۰ تا ۸۰ سال استفاده کردند و با استفاده از این داده ها و مقایسه نتایج با فراتحلیل تقریباً ۱۰۰ مطالعه دیگر توانستند بین تغییرات مغزی و شناختیِ طبیعیِ در رابطه با سن و تغییرات خاص حاصل از دیابت نوع ۲ تمایز قائل شوند.
آنها دریافتند که تغییرات در عملکردهای اجرایی مانند حافظه فعال، یادگیری، تفکر انعطاف پذیر و خودکنترلی و کاهش سرعت پردازش مغز برای افراد مبتلا به دیابت و بدون دیابت، رایج است. با این وجود، گروه مبتلا ۱۳.۱ درصد کاهش بیشتری در عملکرد اجرایی و ۶.۷ درصد کاهش بیشتر در سرعت پردازش در مقایسه با افراد همسن بدون دیابت نشان دادند.
هنگامی که این تیم تحقیقاتی از اسکن های MRI برای تجزیه و تحلیل ساختار و فعالیت مغز استفاده کرد، همانطور که انتظار می رفت متوجه شد که ماده خاکستری مغز با افزایش سن کاسته می شود و بیشترین کاهش در جسم مخطط؛ منطقه ای از مغز که برای عملکردهای اجرایی حیاتی می باشد، مشاهده می شود. اما افراد مبتلا به دیابت با کاهش ۶.۲ درصدی ماده خاکستری در این ناحیه مغز و همینطور کاهش در سایر مناطق مواجه گشتند.
جسم مخطط(corpus striatum) یا استریاتوم یا نئواستریاتوم یکی از بخش زیرقشری مغز جلویی است. این ناحیه، ورودی اصلی از عقده های قاعده ای است. خود جسم مخطط ورودی ها را از قشر مغز دریافت می کند.
یافته ها نشان می دهند که یک ارتباط قوی بین تخریب عصبی در رابطه با افزایش سن و تخریب عصبی در رابطه با مبتلا شدن به دیابت نوع ۲ وجود دارد، اما این بیماری به صورت قابل توجهی زوال شناختی را تسریع می کند.
همینطور هرچه طول مدت مبتلا شدن به دیابت بیشتر باشد، تأثیرات آن بر عملکرد مغز بیشتر می شود. بعنوان مثال این مطالعه پیشرفت دیابت را با شتاب ۲۶ درصدی پیری مغز مرتبط می کند.
دیابت نوع ۲ که سابق بر این آنرا دیابت شیرین غیروابسته به انسولین(NIDDM) یا دیابت بزرگسالان می نامیدند، نوعی بیماری مضر اختلال در سوخت و ساز بدن است که با بالا بودن گلوکز خون در شرایط مقاومت به انسولین و کمبود نسبی انسولین شناسایی می شود. این مساله در تقابل با دیابت نوع ۱ است که در آن به علت تخریب سلول های جزیره ای در لوزالمعده با کمبود مطلق انسولین مواجه هستیم. نشانه های کلاسیک این بیماری عبارتند از احساس تشنگی مفرط، تکرر ادرار و احساس گرسنگی مفرط.
۹۰ درصد افراد مبتلا به دیابت، به دیابت نوع ۲ گرفتار هستند و ۱۰ درصد دیگر به ترتیب مبتلا به دیابت نوع ۱ و دیابت حاملگی هستند. گفته می شود که چاقی دلیل عمده دیابت نوع ۲ در افرادی است که به لحاظ ژنتیکی مستعد مبتلا شدن به این بیماری هستند. از دیگر علل آن میتوان به عدم تحرک، فشار خون بالا، داشتن HDL خون پایین یا تری گلیسیرید بالا اشاره نمود.
در شروع بیماری میتوان با افزایش ورزش، اصلاح رژیم غذایی و مشورت با پزشک این بیماری را درمان کرد. البته این مورد در سالهای اخیر توسط دانشمندان به اثبات رسیده است. بر اساس این پژوهشها ۴۰ درصد افراد به صورت کامل درمان شدند و لوزالمعده آنها باردیگر آغاز به تولید انسولین می کند. اگر سطح گلوکز خون با این روش ها به اندازه کافی پایین نیامد، امکان دارد مصرف داروهایی مانند متفورمین یا انسولین لازم باشد. ضمن این که معمولا باید به صورت مرتب سطح قند خون کسانی که انسولین مصرف می کنند، کنترل شود.
نرخ مبتلا شدن به دیابت به طرز قابل توجهی در ۵۰ سال گذشته به موازات چاقی افزایش پیدا کرده است. تا سال ۲۰۱۰ تقریباً حدود ۲۸۵ میلیون نفر مبتلا به این بیماری بودند و این درحالی است که تعداد آنها در سال ۱۹۸۵ حدود ۳۰ میلیون نفر بوده است. عوارض ناشی از قند خون بالا می تواند شامل بیماری قلبی، سکته ها، ریتینوپاتی دیابتی که بر بینایی اثر می گذارد، نارسایی کلیوی که در آن فرد امکان دارد احتیاج به دیالیز داشته باشد، و گردش ضعیف خون در دست و پا که امکان دارد منجر به قطع عضو شود، باشد.
اما در حالیکه مکانیسم های مسئول اثرات این بیماری بر مغز هنوز به صورت کامل شناخته نشده است، محققان یک فرضیه عرضه کرده اند.
“لیلیان موجیکا پارودی” نویسنده ارشد این مطالعه از دانشگاه “استونی بروک” اظهار داشت: یافته های ما نشان داده است که دیابت نوع ۲ و پیشرفت آن که به صورت بالقوه به علت کمبود انرژی باعث تغییرات قابل توجهی در ساختار و عملکرد مغز می شود، می تواند پیری مغز را تسریع کند.
وی ادامه داد: نتایج ما همینطور نشان داده است که امکان دارد مغز پیش از تشخیص رسمی دیابت نوع ۲ صدمه ساختاری قابل توجهی را متحمل شده باشد، ازاین رو باید مطالعه بیشتری برای شناسایی نشانگرهای زیستی مبتنی بر مغز برای این بیماری و همینطور استراتژی های درمانی که اثرات عصبی شناختی آنرا هدف قرار می دهد، صورت گیرد.
“بوتوند آنتال” نویسنده مسئول این مطالعه این دیدگاه را تقویت کرد و اظهار داشت: ارزیابی های بالینی معمول برای تشخیص دیابت معمولا بر روی گلوکز خون، سطح انسولین و درصد توده بدن متمرکز است. با این وجود، اثرات عصبی دیابت نوع ۲ امکان دارد سال ها پیش از این که بتوانند خویش را با اقدامات استاندارد تشخیص داده شوند، نشان دهند. ازاین رو تا وقتی که دیابت نوع ۲ با آزمایش های مرسوم تشخیص داده شود، بیماران امکان دارد قبلاً گرفتار صدمه مغزی غیرقابل بازگشتی شده باشند.
این مطالعه در مجله eLife انتشار یافته است.

منبع: newstel.ir