به گزارش نیوزتل، محققان دانشکدگان علوم دانشگاه تهران یک سامانه تقطیر مولکولی طراحی کردند که قادر به استخراج برخی ترکیبات دارویی و مکمل های دارویی-غذایی پرمصرف است.

به گزارش نیوزتل به نقل از دانشگاه تهران، تعدادی از محققان دانشکده زیست شناسی دانشکدگان علوم دانشگاه تهران، به سرپرستی دکتر مهران حبیبی رضایی، استاد دانشکده زیست شناسی دانشکدگان علوم، سامانه تقطیر مولکولی طراحی کردند که کارآیی زیادی در صنایع دارویی و غذایی دارد.
دکتر حبیبی رضایی درباره ی کاربردهای سامانه تقطیر مولکولی و اهمیت صنعتی آن اظهار داشت: «تقطیر مولکولی سیستمی برای جداسازی و استخراج ترکیبات مختلف شامل دارویی، غذایی، پتروشیمی و شیمیایی است. اکنون ۵۴ نوع مکمل دارویی و غذایی وارداتی در کشور مصرف می شود که به مفهوم خروج سالانه صدها میلیون دلار ارز از کشور است. برندهای ایرانی تولیدکننده مکمل، در حقیقت ماده مؤثر را وارد می کنند و فرایندهای شربت، قرص یا کپسول کردن و تبدیل آنها به محصول نهایی را انجام می دهند. در صورتیکه نکته اصلی و فناورانه در این بین، ماده مؤثر مکمل هاست که تا حالا هیچ یک از آنها در ایران و خاورمیانه تولید نشده است.»
به گفته استاد دانشگاه تهران، انواع ویتامین ها (A، B، C، E، D، K)، اسیدهای چرب (امگا ۳، امگا ۶ و امگا ۹)، مینرال ها (کلسیم، منیزیوم، آهن، روی و غیره)، برخی ترکیبات تخلیص شده از گیاهان دارویی، برخی ترکیبات بوتانیکال مانند کافئین و کورکومین، برخی از ترکیبات Marine origin مانند بتاکاروتن و هیدروکسی آپاتایپ و در نهایت انواع آمینواسیدها از این قبیل داروهای مکمل به شمار می آیند که در این بین، مواردی مانند امگا ۳ و ویتامین E مصرف بالایی دارند.

حبیبی در توضیح فناوری تقطیر مولکولی اظهار داشت: «محور اصلی فناوری تولید این مکمل ها، بخش تغلیظ است. کشورهای دارنده این فناوری از سیستم تقطیر مولکولی (Molecular Distillation) در مقیاس صنعتی استفاده می نمایند که دارای گونه های مختلف با کارکردهای مختلف است. یکی از مدرن ترین و پیچیده ترین گونه های سیستم تقطیر مولکولی، گونه Short Path Distillation است.»
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران اضافه کرد: «این سامانه بر پایه تبخیر تحت خلأ شدید عمل می کند و توانایی تفکیک و تخلیص ترکیبات در مقیاس های مولکولی و حذف ناخالصی ها بصورت انتخابی را دارد. دانش فنی طراحی و ساخت تجهیزات و ادوات مختلف اصلی و جانبی این سامانه، قبل از این محدود به چند کشور بوده است.»
وی درباره ی پروسه اجرای این پروژه گفت: «از آبان ماه سال ۱۳۸۹ تیمی علمی و فنی متشکل از حدود ۴۰ نفر متخصص در عرصه های مهندسی شیمی، مکانیک، صنایع غذایی، شیمی و زیست فناوری با هدف بومی سازی دانش فنی ساخت این سامانه تلاش کردند و عاقبت در امسال، برای اولین بار در خاورمیانه، موفق به طراحی و ساخت آن در مقیاس پایلوت شدند. در سامانه طراحی شده در دانشکده زیست شناسی دانشکدگان علوم دانشگاه تهران، محصول امگا ۳ در مقیاس پایلوت، با موفقیت تولید شده است. این سامانه حالا درحال بهینه سازی شرایط فرایندی برای استخراج آلفا-توکوفرول و CBD است.»
گفتنی است مهدی طاعتی، فاطمه اشعاری و سجاد تاجدینی از همکاران این پروژه پژوهشی بوده اند.