نیوزتل: صدای وزش بادهای مریخی آن چه که زیر سطح این سیاره می گذرد را فاش می کند.
به گزارش نیوزتل به نقل از ایسنا و به نقل از اسپیس، محققان نخستین نقشه از زیر سطح مریخ را با بهره گیری از صدای وزش باد در بین لایه های سنگ و خاک در نزدیکی استوای مریخ ترسیم کردند.
آنها از تجهیزات کاوشگر اینسایت ناسا که در سال ۲۰۱۸ در “هامونه الیسیوم”(Elysium Planitia) فرود آمد، استفاده کردند تا زلزله های ضعیف مریخی را بررسی نمایند. داده های اینسایت قبل از این به دانشمندان بینشی تقریبی در مورد اندازه هسته و ترکیبات آن و همین طور ماهیت گوشته و ضخامت پوسته داده بود.
روشی جدید که در زمین ابداع شده است برای نخستین بار به تعدادی از محققان به رهبری یک ژئوفیزیکدان سوئیسی این امکان را داد تا با بهره گیری از تجهیزات سطح نشین اینسایت به بررسی زیر سطح مریخ در فاصله ۲۰۰ متری بپردازند.
“سدریک اشملزباخ”(Cedric Schmelzbach) ژئوفیزیکدان موسسه فناوری فدرال در زوریخ و نویسنده این مقاله می گوید: ما از روش هایی که در زمین ابداع شده بودند برای دسته بندی مکان هایی با خطر زلزله و بررسی ساختارهای زیر سطح مریخ استفاده کردیم.
این روش بر طبق ارتعاشات محیطی کار می کند. در زمین بادها و اقیانوس ها بطور مداوم موجب ارتعاش سطح می شوند و ارتعاشی که در نقطه ای خاص اندازه گیری می شود نشانه ای از زیرسطح آن منطقه دارد. این ارتعاشات به زیرسطح زمین نفوذ می کنند و می توان آنها را با بهره گیری از تجهیزات دریافت کرد.
ارتعاشات مریخ از زمین بسیار کمتر است. هیچ اقیانوسی وجود ندارد و جو مریخ رقیق تر است بدین سبب بادهای ضعیف تری دارد. علاوه بر آن در زمین مراکز لرزه نگاری بی شماری وجود دارد اما در مریخ تنها می توان از اینسایت بهره برد.
با این وجود گوش دادن به تعامل باد و لایه های زیرسطح مریخ و دهانه ها و دشت های آن جزئیاتی بی نظیر از ساختار زیر سطح این سیاره فاش می کند.
“اشملزباخ” می گوید: هرچه بیشتر به اعماق مریخ نفوذ می نماییم لایه ها قطورتر می شوند. در نزدیکی سطح، لایه ها یک متر هستند اما در اعماق به دهها متر می رسند.
این نقشه به وجود آمده از زیر سطح مریخ بینشی فوق العاده از تکامل این سیاره طی چندین میلیارد سال قبل فراهم نموده و لایه ای از رسوبات و بقایای گدازه جامد را نشان میدهد که همگی با سنگ پوشه ای شنی به ضخامت سه متر پوشیده شده اند. کشف این لایه رسوبی برای پژوهشگران غیرمنتظره بود.
سنگ پوشه(regolith) به لایه ای از سنگ یا پوششی از واریزه های سنگی که روی سنگ بستر را می پوشاند گفته می شود.
لایه رسوبی که منشا آن هنوز مشخص نیست در فاصله ی ۳۰ تا ۷۰ متری از سطح مریخ در بین دو لایه گدازه جامد قرار گرفته است.
“اشملزباخ” می گوید: ما هنوز درحال کار برای یافتن سن این لایه هستیم. اما این لایه نشان میدهد که تاریخچه زمین شناسی این منطقه پیچیده تر از آن چیزی است که تصور می کردیم و احیانا فرآیندهای بیشتری در آن رخ داده است.
پژوهشگران دو لایه گدازه کشف شده در اطراف این لایه رسوبی را با مطالعات پیشین دهانه های مجاور مقایسه کردند. این داده ها به آنها کمک کرد تا منشا این دو لایه را تشخیص دهند. آنها این لایه ها را متعلق به دو دوره مهم زمین شناسی در مریخ متعلق به ۱.۷ میلیارد و ۳.۶ میلیارد سال قبل تشخیص دادند.
در بالای گدازه جوان تر نواری به ضخامت حدودا ۱۵ متر از مواد سنگی وجود دارد که بنظر می رسد در اثر برخورد شهاب سنگ به وجود آمده باشد.
دانشمندان می خواهند بدانند که آیا می توان این روش را برای مطالعه لایه های عمیق تر مریخ مورد استفاده قرار داد یا خیر.

داده های اینسایت تفاوت های زیادی میان مریخ و زمین نشان میدهد.
این دو سیاره اغلب دوقلوهای منظومه شمسی محسوب می شوند که تا یک نقطه زمانی مشخص مسیر تکاملی یکسانی طی کرده اند. هر دوی آنها اقیانوس های فراوان و جو غنی داشتند اما بعد از آن مریخ بخش عمده ای از میدان مغناطیسی محافظ خودرا از دست داد و بادهای خورشیدی و ذرات حامله به آن برخورد کردند و جو این سیاره به تدریج از آن جدا شد و مریخ تبدیل به سیاره زمخت فعلی شد.
دانشمندان امیدوارند اطلاعات زمین شناسی این دو سیاره نشانه هایی از علت تکامل متفاوت آنها فاش کند.
این مقاله در مجله ی “Nature Communications” انتشار یافته است.

منبع: newstel.ir